Λίμερικ ονομάζεται ένα είδος ποίησης, με χαρακτηριστική, σύντομη, χιουμοριστική σύσταση μίας στροφής πέντε στίχων και ομοιοκαταληξία. Τα ποιήματα του είδους λίμερικ διηγούνται μια σύντομη ιστορία και καταλήγουν σε ένα ανέκδοτο.
Είναι αυτά που προσεγγίζουν το σουρεαλισμό και είναι πρωτοποριακά ως προς το ύφος. Πρόκειται για ποιήματα σατιρικά ή απλώς κωμικά, «χωρίς νόημα», στα οποία συνυπάρχει το λογικό με το παράλογο, το δυνατό με το αδύνατο, το πιθανό με το απίθανο. Φαίνεται ότι βασικό στόχο έχουν να καλλιεργήσουν τη φαντασία του παιδιού, να του εμπνεύσουν το χιούμορ και να το καθοδηγήσουν σε φαντασιακούς αρχικά και στη συνέχεια σε λογικούς/κριτικούς συνδυασμούς λέξεων.
Τα λίμερικ πρωτοδημοσιεύτηκαν στην Αγγλία,με ρίζες από παραδοσιακές φόρμες στα 1719. Αναγνωρίστηκαν ως δόκιμο ποιητικό είδος το 1846, με το έργο του Εδουάρδου Ληρ ( Edward Lear): «το βιβλίο των ανοησιών» (The book of nonsense). Το έργο αυτό πρόσφερε στην ποίηση μια ανάλαφρη, παιχνιδιάρικη διάσταση και μια πρωτόγνωρη ελευθερία.
Στην Ελλάδα, πρώτος που αποπειράθηκε να γράψει λίμερικ είναι ο Γιώργος Σεφέρης. Μάλιστα, πήγε να αποδώσει τον όρο στα ελληνικά με τη λέξη “ληρολόγημα“, συνδυάζοντας το όνομα του Λιρ με τη λέξη “λήρος”, που σημαίνει τρελή κουβέντα, ασυνάρτητα λόγια. Το 1975 εξέδωσε μια συλλογή από λίμερικ, με τον τίτλο “Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά“.
Για τον Σεφέρη, τα λίμερικς με το πνεύμα του παραλόγου, του σαρκασμού, του κωμικοτραγικού που τα διακρίνει είναι μια συνειδητή αντίσταση στο ρεαλισμό, ένα αντίβαρο στο αδιέξοδο, στη σκληρότητα και στο παράλογο της πραγματικότητας του πολέμου.
Αφορμή για να γνωρίσουμε εμείς τα λίμερικς ήταν το μάθημα στη Γλώσσα “Η ζωή σε άλλους τόπους” Ενότητα 6 της Στ’ τάξης. Οι μαθητές στην αρχή παραξενεύτηκαν, γιατί δεν έβγαζαν νόημα. Στη συνέχεια, αφού τους εξήγησα αυτό το είδος της ποίησης, ενθουσιάστηκαν. Τους έδειξα λοιπόν τον τρόπο συγγραφής λίμερικ και τους άφησα να δημιουργήσουν και να εμπνευστούν.
Πώς γράφω λίμερικ αστεία
Γράφω μια στροφή με πέντε στοίχους και ομοιοκαταληξία τύπου AA-BB-A, δηλαδή ο 1ος στίχος ομοιοκαταληκτεί με τον 2ο και τον 5ο στίχο και ο 3ος με τον 4ο.
1ος στίχος Ήταν ……(κάποιος-παρουσίαση του πρωταγωνιστή)
2ος στίχος που ……(κάτι του συνέβαινε ή αποκαλύπτεται η ιδιότητά του)
3ος στίχος όμως……(κάτι έκανε)
4ος στίχος και……… (κάτι είπε),
5ος στίχος ……………(βρες ένα περίεργο επίθετο γι’ αυτόν)
Αφού έγραψαν οι μαθητές τα ποιήματά τους, τα παρακίνησα να τα παρουσιάσουμε στις μικρότερες τάξεις της Α’ και Β’ δημοτικού. Έτσι, βρήκαν μερικές πληροφορίες και καθαρόγραψαν τα λίμερικς.
Αποστολή “Μαθαίνω στους μικρούς να γράφουν λίμερικ αστεία”
Η αποστολή αυτή είχε μεγάλο ενδιαφέρον για όλους μας. Οι μεγαλύτεροι μαθητές θα αναλάμβαναν, μετά την παρουσίασή τους, να διδάξουν τους μικρότερους πως να γράφουν αστεία λίμερικ. Χωρίστηκαν σε ζευγάρια και ο καθένας προσπαθούσε με το δικό του τρόπο να αποδώσει όσο γινόταν πιο απλά την τεχνική.
Καθ’όλη τη διάρκεια, όλοι γελούσαν. Ήταν για τα παιδιά αρκετά απελευθερωτικό να λένε συνέχεια αστεία και ασυνάρτητα λόγια. Μόλις τελείωσαν, σηκώθηκε κάθε ζευγάρι και διάβασε το ποίημά του.
Μ’αυτό τον τρόπο, άλλη μια μέρα έκλεισε δημιουργικά, ευχάριστα και εποικοδομητικά!
Φτιάξτε και εσείς τα δικά σας λίμερικ, και ας μην υπάρχουν στην ύλη σας. Μπορούν να αποτελέσουν μία μέθοδο δημιουργικής γραφής.
Σχετικές Αναρτήσεις:
Φωτεινή Δημοπούλου
Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας "Σκασιαρχείο" και του Δικτύου Συνεργατικών Σχολείων Χανίων.
ΣΧΟΛΙΑ