O Τζόναθαν Κόζολ (Jonathan Kozol) είναι Αμερικάνος συγγραφέας, προοδευτικός ακτιβιστής και εκπαιδευτικός. Είναι γνωστός για τα βιβλία του στη δημόσια εκπαίδευση κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Μετά τις σπουδές του στην Αγγλική φιλολογία από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και τη διαμονή του στο Παρίσι, όπου έμεινε κοντά σε γνωστούς συγγραφείς, ώστε να μάθει κι εκείνος τη συγγραφή, επέστρεψε στη Βοστόνη και επέλεξε να γίνει δάσκαλος σε δημόσια σχολεία φτωχών περιοχών.
Κομβικό σημείο στην καριέρα του ήταν η απόλυση του από το δημόσιο σχολείο της Βοστόνης, γιατί δίδαξε ένα ποίημα του Αφροαμερικανού ποιητή James Langston Hughes. Μία εβδομάδα αργότερα προσλαμβάνεται σε δημόσιο σχολείο του Νιούτον. Μία πλούσια περιοχή από όπου ξεκίνησε κι εκείνος, καθώς ήταν γόνος ευκατάστατων γονέων.
Η πορεία του μέχρι εκείνη τη στιγμή, τον έκανε να αντιληφθεί περισσότερο την κοινωνική αδικία, τις φυλετικές διακρίσεις, την καταπίεση και την τεράστια ανισότητα στη δημόσια εκπαίδευση. Η ενεργός συμμετοχή του στο κίνημα δικαιωμάτων των πολιτών και το συγγραφικό του έργο, στο οποίο αφηγείται αμέτρητα γεγονότα και καταστάσεις από προσωπική εμπειρία σε γλώσσα κατανοητή και προσιτή, είναι δύο από τους λόγους όπου ο Τζόναθαν Κόζολ παραμένει ένας από τους πιο ευρέως διαδεδομένους και πολύτιμους συγγραφείς της εκπαίδευσης στη χώρα.
Σημαντικά έργα του τα οποία απέσπασαν βραβεία και έγιναν best-sellers είναι το Death in a EarlyAge, η Rachel and Her Children, μια μελέτη για τις άστεγες μητέρες και τα παιδιά τους, το SavageInequalities και το Amazing Grace: Οι ζωές των παιδιών και η συνείδηση ενός έθνους.
Στο The Shame of the Nation, μια περιγραφή των συνθηκών που βρήκε σε σχεδόν 60 δημόσια σχολεία, ο Jonathan έγραψε για τα φυλετικά απομονωμένα παιδιά της πόλης. Σε επόμενα βιβλία, και στις πρόσφατες διαλέξεις του, περιγράφει τους ευαίσθητους και επιδέξιους τρόπους που οι καλοί/ες, φωτισμένοι/ες δάσκαλοι/ες αντιστέκονται στη σκληρή και τιμωρητική νοοτροπία που καταπνίγει την περιέργεια και αντικαθιστούν τον φόβο της αποτυχίας με τη χαρά που θα έπρεπε να έχει ένα υγιές μέρος της μάθησης.
Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες μικρών παιδιών επικοινωνούν επανειλημμένα μαζί του μέχρι και σήμερα για υποστήριξη και καθοδήγηση καθώς παλεύουν να αλλάξουν κι εκείνοι/ες τα σχολεία προς όφελος των περιφρονημένων του εκπαιδευτικού συστήματος.
Τζόναθαν Κόζολ – Επιστολές προς μια νεαρή δασκάλα
Αυτό είναι και το θέμα του πρώτου βιβλίου που εκδίδεται στην Ελλάδα το 2021 από τις εκδόσεις Επίκεντρο με τίτλο «Επιστολές προς μια νεαρή δασκάλα», σε μετάφραση Πευκούλα Σταγιά και επιμέλεια του Γιώργου Τσιάκαλου. Ο Kozol στέλνει επιστολές προς τη Φραντζέσκα, μία νεαρή δασκάλα, η οποία τον προσκάλεσε να επισκεφθεί την τάξη της. Μέσα από τη δια ζώσης επικοινωνία τους και την αλληλογραφία τους, η Φραντζέσκα θέτει συνεχώς διάφορα ερωτήματα και δίνει την ευκαιρία στον Kozol να θίξει διάφορα θέματα, να ανασύρει αναμνήσεις και να αποτυπώσει την εκπαίδευση του σήμερα στις ΗΠΑ.
Ένα εκπαιδευτικό σύστημα γεμάτο διαγωνισμούς, εξετάσεις και κουπόνια, με τεράστιες επιπτώσεις στα δημόσια σχολεία, κοινωνική αδικία και ρατσισμό. Ένα σύστημα υποκριτικό, αναξιοκρατικό, καθόλου συμπεριληπτικό και με μόνο στόχο την αποτυχία και την επιτυχία. Και ας μη γελιόμαστε…η επιτυχία και η αποτυχία δεν εξαρτάται από την αποφασιστικότητα και τη θέληση του παιδιού, αλλά όλο το εκπαιδευτικό σύστημα και η κοινωνία είναι αυτά που παίζουν το ρόλο τους για να αποτρέψουν ένα παιδί από τη μάθηση.
Ο Kozol λέει στο βιβλίο αυτό «Η παιδική ηλικία δεν υπάρχει για να εξυπηρετεί την εθνική οικονομία. Σε ένα υγιές έθνος θα έπρεπε να ισχύει το αντίστροφο. Έχουμε ένα μεγάλο αγώνα τώρα μπροστά μας όχι μόνο για την ποιότητα και το είδος της εκπαίδευσης των παιδιών αλλά και για τους σκοπούς που έπρεπε να εκπληρώνει και για το αν έχει νόημα εμείς, οι εκπαιδευτικοί, να πρέπει να ματώσουμε για την επίτευξη μίας άτεγκτης, καθοδηγημένης από την αγορά σταυροφορίας, που δεν είναι δική μας. Έχουμε μεγάλη ανάγκη από εκπαιδευτικούς που έρχονται στην τάξη αποφασισμένοι και αποφασισμένες, πολύ πριν φτάσουν εκεί, για το σε ποιο στρατόπεδο ανήκουν.»
Στην Ελλάδα τον τελευταίο χρόνο λόγω πανδημίας ήρθαν περισσότερο στην επιφάνεια οι ανισότητες στην εκπαίδευση. Τα νέα μέτρα και η επικείμενη αξιολόγηση αποσκοπούν σε ένα σύστημα αντίστοιχο της Αμερικής και της Αγγλίας, το οποίο θα πλήξει τη δημόσια εκπαίδευση. Είναι χρέος μας απέναντι στα παιδιά να αντισταθούμε. «Ένας αγώνας ξεκινάει για την ψυχή της εκπαίδευσης και πρέπει να γίνουμε οι απόλυτοι υποστηρικτές της» (Jonathan Kozol). Όλοι και όλες, εκπαιδευτικοί και γονείς, οφείλουμε να γνωρίζουμε και να είμαστε προετοιμασμένοι/ες. Βιβλία όπως αυτό αποτελούν πηγή έμπνευσης και κινητοποίησης και είναι χρήσιμα περισσότερο από κάθε τι για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού μας έργου. Κι ανοίγουν τον χώρο της Κοινωνικής παιδαγωγικής στην Ελλάδα περαιτέρω.
Πηγές:
- «Επιστολές προς μια νεαρή δασκάλα», Tzonathan Kozol, μετ. Πευκούλα Σταγιά, επιμ. Γιώργος Τσιάκαλος, εκδ. Επίκεντρο, 2021
- https://www.jonathankozol.com/
Σχετικές Αναρτήσεις:
Φωτεινή Δημοπούλου
Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας "Σκασιαρχείο" και του Δικτύου Συνεργατικών Σχολείων Χανίων.
ΣΧΟΛΙΑ