Περιβαλλοντική εκπαίδευση στο δημοτικό σχολείο

Η Περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι η εκπαιδευτική διαδικασία που ασχολείται με τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον.

Σκοπό της είναι να ενισχύσει την κριτική ικανότητα των μαθητών σε σχέση με οικολογικά ζητήματα, να προωθήσει το σεβασμό προς τη φύση και κατ'επέκταση προς τον εαυτό τους.

Οι παρακάτω προτεινόμενες δραστηριότητες έχουν ως στόχο οι μαθητές 1. να ανακαλύψουν τη φύση μέσα από δραστηριότητες που γίνονται σε αυτή 2. να εξερευνήσουν τα φυτά μέσα από πειραματικές διαδικασίες 3. να αναγνωρίσουν τα χαρακτηριστικά ζώων και τη συμπεριφορά τους και 4. να ευαισθητοποιηθούν με τη εξουθένωση του οικοσυστήματος εξαιτίας των ανθρώπινων επεμβάσεων.

Περιβαλλοντική εκπαίδευση στο δημοτικό σχολείο – Προτάσεις και δραστηριότητες

1. Περιβαλλοντική εκπαίδευση και βιβλία

Συνδυάστε τα βιβλία που ασχολούνται με τη φύση με ποικίλες δραστηριότητες θεατρικού παιχνιδιού, εικαστικών, παιχνιδιών και πειραμάτων. Πατήστε στις εικόνες των βιβλίων για να δείτε τις δραστηριότητες.

ΜΕΛΙΣΣΕΣ, ΣΟΧΑ ΠΙΟΤΡ
Ελάτε να εξερευνήσουμε μαζί τον μαγικό κόσμο των μελισσών! Να μάθουμε τα μέρη του σώματός τους, πώς είναι φτιαγμένο το σπίτι τους και ποιες είναι οι συνήθειές τους. Να τις δούμε να χορεύουν και να ανακαλύψουμε το μήνυμα που κρύβει καθένας από τους χορούς του. Να μάθουμε ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι εχθροί τους και να διαβάσουμε για τη σχέση που είχαν με τον Ναπολέοντα. Να δουλέψουμε παρέα με τον μελισσοκόμο, να φορτώσουμε τις κυψέλες στο φορτηγό, να τις πάμε βόλτα στους αμυγδαλεώνες και να δοκιμάσουμε μερικά από τα πιο ιδιαίτερα είδη μελιού. Μόνο, προσοχή! Δεν πρέπει να τις αφήσουμε ποτέ απροστάτευτες!

2. Περιβαλλοντική εκπαίδευση και παιχνίδια

Τα περιβαλλοντικά παιχνίδια για παιδιά είναι ένας τρόπος να συνδυαστεί η διασκέδαση, η επαφή με τη φύση και η γνώση.
Στο λινκ ανακαλύψτε διάφορα παιχνίδια στη φύση.

3. Γινόμαστε μικροί γεωργοί

Μπορούμε να φυτέψουμε λαχανικά και βότανα στο κήπο του σχολείου μας ή σε παρτέρια. Να βρούμε ένα χώρο στη γειτονιά του σχολείου και να κάνουμε δεντροφύτευση ή να μαζέψουμε ελιές και να φτιάξουμε το δικό μας λάδι.

Δείτε μερικές από τις δραστηριότητες σχολείου που εφαρμόστηκε περιβαλλοντικό πρόγραμμα.

Ο κήπος του σχολείου μας

Η συγκομιδή της ελιάς μας

Φύτευση δυόσμου σε μονοπάτι

4. Περιβαλλοντική εκπαίδευση και τέχνη

• Ο κήπος του Χουάν Μιρό

Ο Κήπος του Χουάν Μιρό, είναι ένας από τους περισσότερο διαδεδομένους πίνακες του καλλιτέχνη. Μέσα από τον πίνακα μπορούμε να μιλήσουμε για τη φύση και να δημιουργήσουμε τους δικούς μας κήπους με stop-motion ή κολλάζ.

Δείτε εδώ περισσότερα

• Μουσική

Αρχικά, τα μουσικά κομμάτια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφορμή για συζήτηση, προβληματισμό κι ευαισθητοποίηση.

Εκτός από τραγούδια, είναι και οι ήχοι από το περιβάλλον, όπως για παράδειγμα το τραγούδι των φαλαινών, οι ήχοι της πόλης και των εργοστασίων.

Επιπλέον τρόπος είναι η κατασκευή μουσικών οργάνων με απλά υλικά. Η χρησιμοποίηση, ή καλύτερα, η επαναχρησιμοποίηση υλικών βοηθάει τα παιδιά να έρθουν κοντά σε έννοιες, όπως η ανακύκλωση και ο σεβασμός στο περιβάλλον.

Βρείτε τα μουσικά κομμάτια εδώ

5. Πειραματικές διαδικασίες

• Τι είναι το φυτό, Pri-sci-net σελ. 33, 3-5 ετών

• Μυρμήγκια, Pri-sci-net σελ. 35, 6-8 ετών

• Ο χειμώνας έρχεται στο προαύλιό μας, Pri-sci-net σελ. 77, 9-11 ετών

Βρείτε και διαβάστε περισσότερα πειράματα για τη φύση και το περιβάλλον στο ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

6. Ντοκιμαντέρ και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Παρακολουθήστε ντοκιμαντέρ με τα παιδιά και ανακαλύψτε παρέα περισσότερες πληροφορίες για τα ζώα και τα φυτά.

Disney – Ο μαγικός κόσμος των ζώων playlist

7. Ευαισθητοποίηση και δράση για περιβαλλοντικά θέματα

•  “Πλανήτης 2030”

Πρόκειται για μία εκστρατεία από μαθητές όλου του κόσμου… για τα παιδιά όλου του κόσμου!

Αξιοποιώντας το υλικό, έντυπο και ψηφιακό, της actionaid συζητάμε με τους μαθητές τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν μικρά βιβλία με θέμα τον “Πλανήτη 2030”. Η ιστορία τους θα μπορούσε να ξεκινήσει με τη φράση “Αγαπητό μου ημερολόγιο, σήμερα βρέθηκα με τη χρονομηχανή μου στον πλανήτη 2030.”

Επίσης, οι μαθητές μπορούν να φτιάξουν σε ομάδες τα δικά τους φανζιν. Τα μικρά βιβλία και τα φανζιν παρουσιάζονται σε  Έκθεση Βιβλίου του σχολείου ή σε κάποια εκδήλωση.

•  Διατροφή και πλανήτης Εκπαιδευτικό Υλικό WWF «Υγιή παιδιά, υγιής πλανήτης»

Γνώριζες ότι οι τροφές που καταναλώνουμε επηρεάζουν άμεσα την υγεία μας αλλά και το περιβάλλον που ζούμε; Πώς μπορούμε να κάνουμε καλύτερες διατροφικές επιλογές και να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να ζήσουν σε έναν υγιέστερο πλανήτη;

Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο Διατροφή και πλανήτης

• Απεργία των λουλουδιών

Στο πλαίσιο της ημέρας για την Πρωτομαγιά μπορείτε να διαβάσετε με το ποίημα “Η απεργία των λουλουδιών” της Ελένης Τσαούσης.

Περισσότερες ιδέες για γλωσσική επεξεργασία είναι να ψάξουν τι σημαίνει απεργία σε λεξικά και να φτιάξουν την οικογένεια της λέξης έργο.

Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και φτιάχνουν πρωτοσέλιδο εφημερίδας, τα αιτήματα των λουλουδιών σε αφίσα, τις συνέπειες και τους τρόπους βοήθειας.

Τέλος, κατασκευάζουν καπέλα-λουλούδια και μερικά παιδιά υποδύονται τους δημοσιογράφους και άλλοι τα λουλούδια απεργούς και φτιάχνουν ένα μικρό βίντεο-συνέντευξη.

Ιδέα από popi-it

• Υιοθεσία ζώου

Αρκετές φορές στις αυλές των σχολείων βρίσκουμε αδέσποτα ζωάκια, τα οποία ψάχνουν τροφή ή παρέα. Ας προσπαθήσουμε να τα περιθάλψουμε, οργανώνοντας ένα σύστημα φροντίδας ανά τάξη, παρέχοντας τους τροφή, νερό και ιατρική περίθαλψη. Τα παιδιά ευαισθητοποιούνται περισσότερο και αναλαμβάνουν ευθύνες σε πρακτικό επίπεδο.

Παρακολουθήστε μία ταινία τεκμηρίωσης μικρού μήκους με αφορμή την υιοθεσία ζώου στο σχολείο. Η ταινία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων το σχολικό έτος 2018/2019 και απέσπασε βραβείο στον 10ο Διεθνή Μαθητικό Διαγωνισμό Ταινιών Μικρού Μήκους στην κατηγορία “Νοιάζομαι και δρω” τη χρονιά 2019-2020.

8. Εκδρομές στη φύση

Οι εξορμήσεις στη φύση βοηθούν στο να ερχόμαστε κοντά με το περιβάλλον, παρατηρούμε άμεσα τη λειτουργία του και σιγά σιγά μαθαίνουμε να το σεβόμαστε.

Συνδυάστε τις δραστηριότητες και δημιουργήστε ένα ολοκληρωμένο περιβαλλοντικό πρόγραμμα, βοηθώντας τους μαθητές να οπλιστούν με γνώση και επιχειρήματα, ώστε να διεκδικούν ένα καλύτερο κόσμο.

Φωτεινή Δημοπούλου

Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας "Σκασιαρχείο" και του Δικτύου Συνεργατικών Σχολείων Χανίων.