Παιχνίδια στο σχολείο

Τα παιχνίδια στο σχολείο είτε είναι δομημένα ή μη, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του παιδιού. Όπως και τα μικρά στη φύση, έτσι και τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι μαθαίνουν, εξερευνούν, ανακαλύπτουν, διασκεδάζουν και χαλαρώνουν.

Παιχνίδια στο σχολείο – Καθημερινό πρωινό παιχνίδι

Τη χρονιά 2016-2017 ξεκινήσαμε στο σχολείο μας μία ίσως διαφορετική δράση για τα δεδομένα του δημοτικού σχολείου. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της σχολικής χρονιάς στην πρωινή μας συγκέντρωση παίζαμε όλο το σχολείο μαζί ένα παιχνίδι. Βέβαια, το δικό μας σχολείο έχει την ιδιαιτερότητα να είναι μικρό, αλλά και την ευτυχία να αναμειγνύονται διάφορες ηλικίες.

Τα παιχνίδια ήταν εξωτερικού και εσωτερικού χώρου, θεατρικά, παρατηρητικότητας, συγκέντρωσης, συνεργασίας, συντονισμού, αυτογνωσίας και φυσικής αγωγής. Σε μέρες κακοκαιρίας, το παιχνίδι γίνονταν σε αίθουσα του σχολείου και ήταν κυρίως καθιστικό.

Τα παιχνίδια στο σχολείο είχαν διάρκεια 10 λεπτών. Ήταν απαραίτητο να είναι οριοθετημένος ο χρόνος, καθώς χρειαζόταν να ακολουθηθεί και το υπόλοιπο πρόγραμμα.

 Ομαδικά παιχνίδια στο σχολείο – Πρώτος μέρος

Στο πρώτο μέρος του προγράμματος, το οποίο ήταν μέχρι το Δεκέμβρη, οι δασκάλες του σχολείου φέρναμε καθημερινά διαφορετικά παιχνίδια, ανάλογα με τις ανάγκες των παιδιών.

Αρχικά τα παιδιά δυσκολεύονταν να συνεργαστούν για πολύ απλά ομαδικά παιχνίδια. Επίσης παιδιά της Α΄ και Β΄ τάξης έδειξαν απροθυμία να συμμετέχουν σε αυτά. Ωστόσο η νέα συνθήκη (καθημερινό ομαδικό παιχνίδι) ήταν ελκυστική και έτσι η συμμετοχή τους αυξήθηκε.

Το πρώτο τρίμηνο, λοιπόν, παρατηρήσαμε μεγαλύτερο συντονισμό στην τάξη, καθώς τα παιδιά εκτονώνονταν στο πρωινό παιχνίδι. Αυξήθηκε η όρεξή τους τις πρώτες ώρες του μαθήματος και η συνεργασία μεταξύ τους, ακόμα μεταξύ μεγάλων και μικρών.

Ομαδικά παιχνίδια στο σχολείο – Δεύτερο μέρος

Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος, είχαν μια αποστολή! Τα παιδιά κλήθηκαν να φτιάξουν τα δικά τους ομαδικά παιχνίδια και να γράψουν τις οδηγίες και τους κανόνες. Αρκετά από αυτά ήταν παραλλαγές γνωστών παιχνιδιών.

Αφού συγκέντρωναν το απαραίτητο υλικό και επεξεργαστήκαμε παρέα τη δομή του παιχνιδιού για να είναι κατανοητή σε όλους, επιλέγαμε καθημερινά ένα παιχνίδι. Ο εμπνευστής του εκάστοτε παιχνιδιού αναλάμβανε να εξηγήσει το παιχνίδι στους άλλους. Μια διαδικασία η οποία τα χαροποιούσε, καθώς ήταν τα ίδια οι πρωταγωνιστές και όλοι ακολουθούσαμε τις δικές τους οδηγίες.

Σ'αυτό το μέρος, εντάξαμε και την χαλάρωση μετά από κάθε παιχνίδι. Στο τέλος του παιχνιδιού, ένα μέλος της ομάδας μετρούσε σιωπηλά και αργά μέχρι το 20. Όλοι μαζί κλείναμε τα μάτια και προσπαθούσαμε να ηρεμήσουμε παίρνοντας ανάσες και κάνοντας μια μικρή αυτοσυγκέντρωση. Αυτό βοηθούσε στο να αποφορτίζουμε την ένταση μερικών παιχνιδιών. Όσοι δεν ενδιαφέρονταν να κλείσουν τα μάτια, καθόντουσαν σιωπηλά στον κύκλο και σεβόντουσαν τη μικρή αυτή διαδικασία.

Επιπλέον θέλησαν να διαδώσουν την εμπειρία τους εμπλέκοντας τους γονείς στην αποκριάτικη γιορτή του σχολείου. Προετοίμασαν ομαδικά παιχνίδια, εξήγησαν τους κανόνες και παίξαμε μαζί με τους γονείς τους.

Στο κλείσιμο του δεύτερου μέρους παρατηρήσαμε περισσότερη εγρήγορση, να δυναμώνουν ψυχικά (αυτοεκτίμηση) και σωματικά και να διαχειρίζονται διάφορες καταστάσεις. Δεν ήταν λίγες οι φορές που, μετά το τέλος του παιχνιδιού, χρειάστηκε να συζητήσουμε ένα μεταξύ τους διαπληκτισμό, την ήττα ή την νίκη της ομάδας και τον τρόπο που ίσως χρειαζόταν να συνεργαστούν.

Ομαδικά παιχνίδια στο σχολείο – Τρίτο μέρος

Στο τρίτο μέρος, τα παιδιά αποφάσιζαν εκείνα ως επί το πλείστον το παιχνίδι τους. Μέσω των προτάσεων και της ψηφοφορίας επέλεγαν τι θα παίξουν. Αρχικά, δυσκολεύονταν, γιατί ο καθένας ήθελε το δικό του. Όμως πολύ άμεσα και χωρίς να θέλουν να χάνουν χρόνο, κατάλαβαν ότι σημασία είχε το παιχνίδι και έτσι οι αποφάσεις τους έγιναν γρηγορότερες.

Το πρόγραμμα βελτίωσε σημαντικά τη ζωή των παιδιών στο σχολείο, τις ικανότητές τους και τις μεταξύ τους σχέσεις. Μέχρι το τέλος του προγράμματος τα παιχνίδια είχαν ήδη μπει και στο διάλειμμα τους.

Καθώς η δράση αυτή έγινε αγαπημένη καθημερινή συνήθεια, συνεχίζεται και φέτος. Με αυτό τον τρόπο, κατάφεραν να ενταχθούν πιο γρήγορα και καινούριοι μαθητές στο σχολικό μας περιβάλλον. Επίσης, ύστερα από πρόταση των παιδιών, αλλάξαμε την χαλάρωση-αυτοσυγκέντωση με ένα άλλο παιχνίδι.

Το παιχνίδι λέγεται “λίμνη” και είναι μία αποτελεσματική άσκηση εκτόνωσης. Σχηματίζουμε ένα κύκλο, όπου μέσα είναι μια λίμνη. Ο καθένας με τη σειρά διαλέγει να πετάξει μέσα (νοητά) κάτι που δε θέλει. Τα παιδιά εκφράζονται χωρίς φόβο και χωρίς να τους γίνονται παρατηρήσεις. Εάν για παράδειγμα πουν πως θέλουν να πετάξουν κάποιον πρόσωπο τότε μπορούμε να ρωτήσουμε το λόγο που τα ενόχλησε, ώστε να καταλάβουν πως δε θέλουν να πετάξουν έναν άνθρωπο, αλλά την αιτία – συμπεριφορά.

Η πρόταση μας είναι να εντάξετε και εσείς τα ομαδικά παιχνίδια στο σχολείο καθημερινά. Χρειάζεται υπομονή και προσπάθεια στην αρχή, αλλά τα αποτελέσματα είναι θεαματικά!!!

Παιχνίδια στο σχολείο – Ιδέες

Δύο αγαπημένα παιχνίδια εσωτερικού χώρου ήταν το “Μεγάλο Φανάρι, Μικρό Φανάρι” και “Οι αριθμοί”.

“Μεγάλο Φανάρι, Μικρό Φανάρι”: Τα παιδιά κάθονται σε κύκλο και ο πρώτος προτάσσει τα χέρια μπροστά και λέει “Μεγάλο φανάρι”. Ο δεύτερος στη σειρά μαζεύει τα χέρια στο στήθος του και λέει “Μικρό φανάρι”. Το παιχνίδι συνεχίζεται εναλλάξ μέχρι κάποιος να μπερδευτεί. Χρειάζεται ταχύτητα και συγκέντρωση. Όταν κάποιος μπερδεύεται δε φεύγει από τον κύκλο, αλλά δεν συμμετέχει μέχρι να μείνει κάποιος στο τέλος. Συνήθως μένουν 2-3 παιδιά.

“Οι αριθμοί”: Τα παιδιά κάθονται στον κύκλο και ο καθένας παίρνει έναν αριθμό. Ο πρώτος ξεκινάει χτυπώντας ρυθμικά παλαμάκια στα πόδια του και λέγοντας πρώτα το δικό του αριθμό και ύστερα τον αριθμό ενός άλλου. Για παράδειγμα “Ένα – πέντε”. Το παιδί με τον αριθμό πέντε θα πρέπει γρήγορα με τον ίδιο τρόπο να πει τον δικό του αριθμό και τον αριθμό ενός άλλου, όπως “πέντε-δεκατέσσερα”. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι κάποιος να μπερδευτεί. Όταν κάποιος μπερδεύεται δε φεύγει από τον κύκλο, αλλά δεν συμμετέχει μέχρι να μείνει κάποιος στο τέλος. Όσο φεύγουν κάποιοι από τον κύκλο, οι αριθμοί παραμένουν οι ίδιοι. Οπότε αν κάποιο παιδί πει τον αριθμό αυτού που έχει βγει, τότε βγαίνει και αυτός.

Βρείτε μερικά παιχνίδια στη σελίδα μας.

Ιδέες και τεχνικές για Θεατρικές δραστηριότητες σε ένα σχολικό περιβάλλον με έντονο διαπολιτισμικό χαρακτήρα

Επιπλέον, αρκετά παιχνίδια διαλέξαμε από τα βιβλία της Πλάμερ Ντέμπορα, “Παιχνίδια αυτοεκτίμησης για παιδιά” και “Παιχνίδια διαχείρισης θυμού για παιδιά”.

Φωτεινή Δημοπούλου

Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας "Σκασιαρχείο" και του Δικτύου Συνεργατικών Σχολείων Χανίων.