Μαθήματα αστρονομίας για παιδιά δημοτικού

Μαθήματα αστρονομίας για παιδιά

από Φωτεινή Δημοπούλου 22 Απριλίου, 2018

(Last Updated On: 15 Οκτωβρίου, 2022)

Τα μαθήματα αστρονομίας για παιδιά δημοτικού είναι ένα πρόγραμμα δράσεων με σκοπό οι μαθητές να ανακαλύψουν το σύμπαν και κατ'επέκταση να κατανοήσουν τον κόσμο.

Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν; Τι είναι τα άτομα; Τι υπάρχει έξω από το δικό μας γαλαξία; Αυτά και άλλα ερωτήματα περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα “Μικροί εξερευνητές εν δράσει” που συμμετέχουν μαθητές της Β' και Γ' τάξης Δημοτικού. Η δράση αυτή στηρίζεται στην πρωτοβουλία του πειράματος CMS του CERN με τίτλο “Παίζοντας με τα Πρωτόνια” (Playing with Protons).

Διαφήμιση

Στόχοι του προγράμματος είναι οι μαθητές να βιώσουν την εμπειρία της απόλαυσης και της διασκέδασης μέσα από την φυσική κίνηση, την πειραματική διαδικασία και την παρατήρηση. Επιπλέον, να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για το σύμπαν και να ικανοποιηθεί η περιέργειά τους γύρω από τη δομή του. Τέλος, να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες με εκπαιδευτικό χαρακτήρα και να εκφράζονται ελεύθερα και δημιουργικά.

Μαθήματα αστρονομίας για παιδιά – Ανακαλύπτω το σύμπαν

Τα μαθήματα αστρονομίας για παιδιά αποτελούν ένα δύσκολο εγχείρημα, ειδικά για τις μικρές ηλικίες. Γι'αυτό το λόγο επιλέχθηκαν δραστηριότητες, όπως χειροτεχνίες, απλά πειράματα, θεατρικά παιχνίδια και προβολή βίντεο ώστε η διαδικασία να είναι παιγνιώδης και κατανοητή.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τα παραμύθια “Από τη Γη στη Σελήνη” και “Ο Φεγγαροσκεπαστής“, καθώς επεξεργαστήκαμε διάφορες πληροφορίες για τη Σελήνη.

Εισαγωγή στην κοσμολογία

Η αρχή του Σύμπαντος

Γίνεται προβολή βίντεο και “ταξιδεύουμε” στο διάστημα.

Ρωτάμε τα παιδιά “Πώς δημιουργήθηκε το διάστημα;” και καταγράφουμε τις ιδέες τους. Γίνεται προβολή του μεταγλωττισμένου βίντεο για την αρχή του σύμπαντος. Συζητάμε αναλυτικότερα και τυχόν απορίες.

2. Cern

Ύστερα, γίνεται αναφορά για το CERN, το μεγαλύτερο σε έκταση κέντρο πυρηνικών ερευνών στον κόσμο, αλλά και για το ρόλο των επιστημών.

3. Το μοντέλο του Ράδερφορντ

Σχεδιάζουμε στον πίνακα ένα μικρό χωνί και εξηγούμε πως με τη μεγάλη έκρηξη απελευθερώθηκαν σωματίδια (πολλές μικρές τελίτσες), τα πρωτόνια, νετρόνια, ηλεκτρόνια, τα οποία όταν ενώθηκαν σχημάτισαν τα άτομα.

Σχεδιάζουμε το μοντέλο του ατόμου στον πίνακα (Μοντέλο του Ράδερφορντ) και εξηγούμε τη λειτουργία του και τα μέρη του. Επίσης τους εξηγούμε πως το μοντέλο αυτό αποτελεί μικρογραφία του πλανητικού συστήματος και πως τα πάντα είναι από άτομα.

Δίνεται στους μαθητές πλαστελίνη και smartes για να φτιάξουν σε ομάδες το μοντέλο του Ράδερφορντ.

4. Τα μόρια, οι ενώσεις των ατόμων

Αναφέρουμε στα παιδιά ότι τα άτομα ενώθηκαν και έφτιαξαν στοιχεία, όπως το ήλιο, το υδρογόνο και το οξυγόνο. Όταν τα στοιχεία ενώθηκαν έφτιαξαν την ύλη.

Προβάλουμε εικόνες μορίων και δίνουμε στις ομάδες οδοντογλυφίδες και πλαστελίνη για να φτιάξουν τα δικά τους. Μπορείτε να επικεντρωθείτε στο μόριο του νερού, που είναι απλό.

5. Θεατρικά παιχνίδια

α) Χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η πρώτη σχηματίζει τον πυρήνα του ατόμου και η δεύτερη τα ηλεκτρόνια. Στον επόμενο γύρο αλλάζουν ρόλους.

β) Γνωριμία με τα υλικά σώματα (στερεά, υγρά και αέρια).
Μία ομάδα παιδιών σχηματίζει μία σφιχτή αγκαλιά. Η άλλη ομάδα προσπαθεί να τη διασπάσει και να περάσει ανάμεσα, χωρίς επιτυχία στο τέλος (στερεά).

Μία ομάδα κινείται ελαφρώς αραιωμένη στο χώρο και η άλλη περνάει με δυσκολία ανάμεσα (υγρά).
Μία ομάδα κινείται στο χώρο με μεγάλη απόσταση μεταξύ τους και η άλλη ομάδα περνάει χωρίς εμπόδια (αέρια).

6. Ομαδική Χειροτεχνία – Η Μεγάλη Έκρηξη

Υλικά: Ένα μεγάλο μαύρο χαρτόνι, πινέλα και τέμπερες
«Φανταστείτε τη Μεγάλη έκρηξη και ζωγραφίστε τη.»

7. Ο Νόμος του Χάμπλ

Γίνεται προβολή του βίντεο με θέμα τους γαλαξίες.

Πειραματική διαδικασία:

Υλικά: μπαλόνι, χαρτάκια
Σε μισοφουσκωμένα μπαλόνια οι μαθητές κολλούν χαρτάκια, στα οποία έχουν ζωγραφίσει γαλαξίες. Ύστερα, φουσκώνουν και δένουν το μπαλόνι

Διατύπωση παρατηρήσεων: Τι συνέβη στους γαλαξίες;

8. Η εξέλιξη του σύμπαντος
Συζητάμε για την εξέλιξη του σύμπαντος. Αναφέρουμε κυρίως τέσσερα στάδια μετά τη μεγάλη έκρηξη, τα σωματίδια, τα άτομα, τους γαλαξίες και τους πλανήτες.

Κατασκευή κοσμικού καπέλου (Ατομική εργασία)
Υλικά: Μαύρο χαρτόνι, κηρομπογιές
Οι μαθητές σχηματίζουν κώνους-καπέλα με τα χαρτόνια και ζωγραφίσουν τις φάσεις δημιουργίας του σύμπαντος.
4 φάσεις: Σωματίδια, άτομα, γαλαξίες, πλανήτες

9. Βαρύτητα

Γίνεται προβολή του βίντεο για τη βαρύτητα από το Noesis.

Πατήστε πάνω στην εικόνα για προβολή.

Ή δείτε ένα βίντεο για τη θεωρία της βαρύτητας για μικρότερα παιδιά

• Πειραματική διαδικασία 1η:
Υλικά: Ράβδος, συνδετήρες, σχοινάκια.
Σε μια ράβδο δένουμε τα σχοινάκια, τα οποία στο κάτω μέρος έχουμε περάσει τους συνδετήρες. Παρακινούμε τους μαθητές να κρατήσουν τη ράβδο και να την αναποδογυρίσουν όσες φορές και όπως θέλουν.

Διατύπωση παρατηρήσεων: Τι παρατηρείτε να συμβαίνει; Τι παθαίνουν οι συνδετήρες;

• Πειραματική διαδικασία 2η:
Υλικά: Μαγνήτης, ράβδος με συνδετήρες.
Τοποθετούμε τη ράβδο σε ένα θρανίο. Σηκώνουμε τους συνδετήρες και κρατάμε σταθερά το μαγνήτη από πάνω χωρίς να ακουμπά τους συνδετήρες.

Διατύπωση παρατηρήσεων: Τι συμβαίνει στους συνδετήρες;
Παίρνουμε ξαφνικά το μαγνήτη. Διατύπωση παρατηρήσεων: Τι έπαθαν οι συνδετήρες;

Ιδέα από buggy and buddy

10. Κατασκευή flip book πλανητών

Υλικά: Μαύρο χαρτόνι, κόλλα, ψαλίδι, χρώματα, φύλλο εργασίας με πλανήτες και ονόματα

Οι μαθητές κόβουν, χρωματίζουν και κολλούν τους πλανήτες και τα ονόματά τους σε αυτοσχέδιο βιβλιαράκι από χαρτόνι. Μπροστά εμφανίζονται οι πλανήτες και πίσω το όνομά τους.